Юнусов Айдер  (Лиственное умумтасиль мектебининъ 5 сыныф талебеси )                   

 Къартанамнынъ къушагъы

        Эр бир девир халкъ омюринде белли бир из къалдыра.   Совет девири де озюне хас бир из къалдырды. Амма миллетчилигимиз, адетлеримиз ве динимизни унуттырмагъа  арекет этти.  Сюргюн этильген топракъта халкъ озюни джоймады.  Бунъа къартларымыз ёл бермеди. Къартбабаларымыз башларына къалпакъ, такъие кийип, къартаналарымыз башларына марама ташлап юрьселер, бу оларнынъ ким олгъанларыны бильдирир, яшларда оларгъа урьмет дуйгъусыны уянтыр, озьлерине буюк бир улулыкъ багъышлар эди.

          Эвель заманда эвленеджек къызларгъа Къуран, сандыкъ, башына фес, белине къушакъ багъышлай экенлер. Бу шейлер анадан къызгъа, сонъра онынъ къызы-торунгъа къала, бойле этип несильден-несильге кече экен. Анам ара-сыра сандыкъны ачкъанда къушакъны бизге алып косьтере.

О къартанасындан калгъан хатиредир.  Бу къушакъ ипрангъан олса да, узакъ кечмиштен бизге икяе эте. Къушакъ къыйметли металлдан, меселя кумюштен, эки япракъ къошулувынен япылгъан. Къушакъ безеги демир оймаджылыкъ усулынен яраштырылгъан олса, чечек шекильдеки асмасы зынджырнен  безетильген. Йипиш къушакъта секиз бадем шекилинде оюлгъан  безеги де бар.  О чешит тюрлю ташларнен безетильген ве пек дюльбердир.

         Къартанам Сеитинанова Зоре 1898 сенеси Къырымнынъ Сакъ районында дюньягъа келе, деп икяе эте анам. Йыллар кечкен сонъ о етише ве олар къартбабамнен экиси эвленелер. Къартбабам молланынъ огълу олгъаны ичюн оны 1930 сенеси Орта Асиягъа сюргюн этелер. О, бир йылдан сонъ къайтып келе, амма сагълыгъы зайыфлашкъаны себебинден чокъкъа бармай вефат эте.

Къартанам учь къызны бир озю осьтюре.

        18 майыс 1944 сенеси саба эрте солдатлар къапыны къакъалар, тез азырланмаларыны эмир этелер.  Къартанам башта Къуранны ала, къушакъ исе о арада белинде ола.  Бойле этип бу къушакъ къартанамдан анама, ондан сонъ манъа келип ете, дей анам.   Бойлеликнен, бизим аилемиз эки кере сюргюн ола. Анам исе бу Къуран ве къушакъны Къырымгъа алып келе.

Мен бильгениме коре, бойле дегерликлер  эр бир къорантада бардыр…

____________________________

Ишни беджерген:

Лиственное умумтасиль

мектебининъ

5 сыныф талебеси

Юнусов Айдер

д.к.  31.05. 2002г

Новоивановка кою,

Маяковский сокъ, 51 эв

джеб.тел: 0955117389

Азырлагъан оджа:

Джамадинова Айше

  Айединовна.